Partnerschap en erfrecht: heb jij het goed geregeld?

Stel, Pieter en Sophie bezitten samen een huis. Daarnaast hebben zij een dochter van twee jaar, Rosalie. Alle drie verkeren zij in goede gezondheid. Geen wolkje aan de lucht, zo lijkt het. Onverwachts komt Pieter te overlijden. Emotioneel heel heftig en er moet veel geregeld worden. Tijdens het regelen van de uitvaart komt ook de vraag naar boven: “Maar van wie zijn nu de bezittingen van Pieter?” Veel mensen zullen deze vraag beantwoorden met: “Van Sophie natuurlijk”, maar is dat wel zo? En wanneer is iemand partner? 

Het partnerbegrip is een omvangrijk begrip en is voor zijn betekenis afhankelijk van de situatie. Zakenpartners is een bekend gegeven. Ook privé wordt de echtgeno(o)t(e) of vriend/vriendin vaak partner genoemd. In deze nieuwsbrief zoomen we in op die laatste partner: de partner waarmee een affectieve relatie bestaat. 

Verschillende partnerschapsvormen 

Zo bestaat het huwelijk. Deze route is bekend. Eerst tekenen bij het gemeentehuis voor de ambtenaar van de burgerlijke stand, de huwelijksceremonie in de kerk of op een mooie locatie. Naast het huwelijk is er ook nog zoiets als het geregistreerd partnerschap. Het geregistreerd partnerschap komt minder vaak voor, maar wordt wel steeds vaker gevonden als alternatief voor het huwelijk. Juridisch en fiscaal gezien zijn de gevolgen van het huwelijk en geregistreerd partnerschap gelijk. Deze gevolgen spelen op het gebied van vermogen (goederengemeenschap), familie (kinderen van echtgenoten en geregistreerd partners zijn direct hun eigen ‘juridische’ kinderen) en erfrecht (zowel de echtgenoot als de geregistreerd partner zijn erfrechtelijk partners). 

En het (notarieel) samenlevingscontract dan? 

In de praktijk wordt het geregistreerd partnerschap meer dan eens verward met een (notarieel) samenlevingscontract. Dit is ook niet vreemd. Als een samenlevingscontract voor de notaris wordt getekend lijkt dat qua plechtigheid op het tekenen van een geregistreerd partnerschap voor een ambtenaar van de burgerlijke stand. Maar schijn bedriegt: er zitten enorme verschillen tussen de juridische gevolgen van het geregistreerd partnerschap en partners met een (notarieel) samenlevingscontract. 

Het vermogen (de bezittingen) van partners met een (notarieel) samenlevingscontract zijn geheel gescheiden, behalve bezittingen die zij gezamenlijk aanschaffen. Ook wat betreft familierecht bestaan  grote verschillen: de samenlevingspartner-vader wordt niet automatisch vader van hun kind. Hij zal eerst het kind moeten erkennen. En het erfrecht? Zij hebben per slot van rekening toch een (notarieel) samenlevingscontract en zijn daarnaast ook partners voor de belastingen. Zijn zij in het erfrecht dan geen partners? 

Het antwoord is: nee. Een samenlevingscontract, ook al wordt het notarieel vastgelegd, maakt geen erfrechtelijk partnerschap. Teruggekoppeld naar het voorbeeld uit de inleiding: Sophie is geen erfgenaam. Zij erft niet van Pieter. Wie erft er wel? in dit voorbeeld erft Rosalie al het vermogen van haar vader. Dit levert vervelende consequenties op. De woning is voor de helft van een tweejarige. Kan de hypotheek nog wel afgelost worden? Misschien moeten ze de woning wel verkopen. Voor het beheer van het vermogen van haar dochter moet Sophie aan allerlei regels voldoen. Zij kan niet zomaar over dat geld beschikken. Tot overmaat van ramp ligt er ook nog een aanzienlijke aanslag erfbelasting op Rosalie te wachten. Een kind heeft namelijk een vrijstelling van € 21.282,-, terwijl haar moeder een vrijstelling van € 671.910,- had gehad. Het mag duidelijk zijn dat dit een zeer ongelukkige scenario is. 

Gelukkig is het bovenstaande te voorkomen. Dit kan – zoals al is genoemd – door het aangaan van een huwelijk of geregistreerd partnerschap. Als je geen huwelijk of geregistreerd partnerschap aan wilt gaan, is er nog een alternatief: het opstellen van een testament. Via een testament kun je bepalen wie je erfgenamen zijn. Ook kun je bepalen hoe groot hun erfdeel is en of jouw erfgenamen ineens over hun erfdeel kunnen beschikken of dat zij hun erfdeel in stapjes krijgen uitbetaald (bijvoorbeeld vanaf hun 18e tot hun 25e verjaardag). Tot slot is het testament een middel om (erf)belasting te besparen. Het opstellen van een testament vormt dan een goede verzekering voor jou en voor jouw familie en voorkomt vervelende en ongunstige juridische en fiscale gevolgen bij overlijden. Klinkt bovenstaande bekend? Of wil je gewoon een check of de (fiscale) gevolgen van jouw erfopvolging goed zijn? Wij adviseren je graag! 

Geschreven door

Deel dit bericht