Een stichting administratiekantoor (hierna: STAK) wordt meer dan eens gebruikt door DGA’s. Wat is een STAK en in welke opzichten kan het een DGA helpen? In deze nieuwsbrief wordt stilgestaan bij de mogelijkheden die een STAK biedt in het kader van een bedrijfsopvolging (estate planning) en de rol die een STAK kan vervullen als juridische ‘verzekering’.
Allereerst, wat is een STAK…
Een Stichting Administratiekantoor is een stichting. Een stichting heeft in de regel maar één orgaan: het bestuur. Het bestuur kan uit één persoon bestaan (bijvoorbeeld de DGA) en is in beginsel beschermd tegen aansprakelijkheden De stichting kan dus zeer overzichtelijk worden vormgegeven.
… en waarom een STAK?
Zeggenschap
Een DGA kan overwegen om bedrijfsopvolgers niet direct te belasten met zeggenschap, maar eerst kennis te laten maken met (het resultaat van) de onderneming. Anders gezegd: niet iedere DGA zit te wachten op directe inspraak van de beoogde bedrijfsopvolgers. Via de STAK kan de zeggenschap op de aandelen behouden blijven bij het bestuur van de STAK (in de regel de DGA zelf), terwijl de beoogd bedrijfsopvolgers door middel van een winstrecht verbinding hebben met (het resultaat van) de onderneming.
Vaak is het wenselijk om in het kader van bedrijfsopvolging de certificaten (het winstrecht) niet in één keer, maar in tranches aan de bedrijfsopvolgers te laten toekomen. Via (stemrechtloze) aandelen zou dit ook mogelijk zijn, maar een groot nadeel hiervan is dat voor de levering van aandelen een notariële akte is vereist. De overdracht van certificaten kent dit vereiste niet en kan bijvoorbeeld met een onderhandse akte worden vastgelegd.
‘Verzekering’
Een STAK kan ook uitkomst bieden als ‘verzekering’ in het geval de DGA niet meer in staat zou zijn om plotseling en onverwachts (bijvoorbeeld door arbeidsongeschiktheid of overlijden) de onderneming te leiden. Een DGA kan als bestuur van de stichting één of meer opvolgend bestuurder(s) aanwijzen voor het geval iets met hem of haar zou komen te gebeuren. Dit hoeft geen familielid te zijn, maar kan ook bijvoorbeeld worden gedaan door iemand die de onderneming goed kent en goed zou kunnen besturen. Op het moment dat zoiets zich voordoet (arbeidsongeschiktheid of overlijden van de DGA), kan de opvolgend bestuurder zonder notariële of rechterlijke tussenkomst direct het stemrecht op de aandelen uitoefenen. Bovendien worden de erfgenamen niet belast met (administratieve) aspecten van de onderneming.. De onderneming is niet (tijdelijk) roerloos; de ‘verzekering’ voorkomt dat.
Fiscaliteit inkomstenbelasting
Kort door de bocht: als de DGA zijn aandelen vervreemdt (bijvoorbeeld door verkoop, schenking of zijn overlijden), is inkomstenbelasting verschuldigd in de inkomstenbelasting box 2 (tarief van 2022: 26,9%) over de waarde(stijging) van de aandelen. De marginale belastingdruk op de aandelen in de holding is (zonder de bedrijfsopvolgingsfaciliteiten) aanzienlijk. Bovendien kan een cash-out vanwege de belastingheffing tot problemen leiden. Deze belastingheffing en cash-out kan voorkomen, althans, uitgesteld worden. Over de waarde(stijging) van de aandelen in een onderneming kan de inkomstenbelasting lang (jaren of decennia) worden uitgesteld via de nog steeds aanwezige bedrijfsopvolgingsfaciliteit. Aan deze bedrijfsopvolgingsfaciliteit zijn voorwaarden verbonden. Graag vertellen wij daar meer over in een gesprek.
Fiscaliteit schenk- en erfbelasting
Als de onderneming wordt geschonken aan de beoogd bedrijfsopvolgers, is zeer waarschijnlijk schenkbelasting verschuldigd door de bedrijfsopvolgers. Deze heffing betreft 10% tot 20% bij kinderen, 18% tot 36% bij kleinkinderen en 30% tot 40% bij anderen. Ook deze heffing kan dus tot een aanzienlijke belastingdruk en cash-out leiden. Via de bedrijfsopvolgingsregeling in de Successiewet 1956 zijn er mogelijkheden om een grote vrijstelling te benutten. Aan deze vrijstelling zijn eveneens voorwaarden verbonden, waarover wij graag in een persoonlijk gesprek meer vertellen.
Versobering Bedrijfsopvolgingsfaciliteit
Er wordt al tijden gesproken over het versoberen van de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR). Er gaan steeds meer stemmen op om de BOR op korte termijn aan te passen. Het ligt niet in de lijn der verwachting dat de BOR geheel komt te vervallen, maar wel dat het belastingvoordeel afneemt en daarmee de faciliteit minder fiscaal interessant wordt. Het is derhalve raadzaam om adequaat te handelen, zodat als het moment daar is (en als DGA kiest u dat moment), de mogelijkheid bestaat om de kinderen fiscaalvriendelijk vermogen toe te delen.
Welke nadelen kent de STAK?
Een STAK brengt vereisten (oprichten, aandelenoverdracht en administratie) en de daarbij behorende kosten (notaris) met zich mee. Daarnaast wordt de structuur van de organisatie met één entiteit vergroot. Door deze (extra) schakel wordt de structuur minder overzichtelijk. Ook heeft de STAK als nadeel dat in beginsel een administratie gevoerd moet worden. De praktijk leert dat deze administratie vanwege de geringe geldstromen zeer kostenefficiënt kan worden vormgegeven. De onderhoudskosten van een STAK zijn derhalve zeer laag. Dit temeer omdat een STAK niet verplicht om jaarrekeningen te publiceren (een STAK is geen commerciële entiteit; een STAK heeft geen winstoogmerk en geen onderneming) en een STAK in beginsel geen belastingplicht heeft.
Samenvattend
Een STAK kan diverse voordelen bieden. Zo kan de STAK gebruikt worden voor het fiscaalvriendelijk (gedeeltelijk) overdragen van het ondernemingsvermogen (in een holding of werkmaatschappij), zonder dat de DGA het stemrecht uit handen geeft. Ook kan de STAK dienen als verzekering, zodat in noodgevallen de onderneming niet stuurloos is, maar de door de DGA zelf aangewezen opvolgend bestuurder de onderneming kan leiden. Geïnteresseerd in de mogelijkheden? Van Asselt adviseert en begeleidt DGA’s en hun ondernemingen veelvuldig in dergelijke trajecten.
De mogelijkheden van de STAK met betrekking tot werknemersparticipaties valt buiten de reikwijdte van deze nieuwsbrief. Ook op dit vlak kan Van Asselt adviseren en begeleiden.
Geschreven door Roel Emmen
