In december wordt traditioneel veel geschonken. Bijvoorbeeld om een goed doel te helpen of om vermogen belastingvrij (jaarlijkse schenkingsvrijstelling) of tegen een gunstig belastingtarief over te hevelen naar de volgende generatie. Vandaar een aantal tips om slim te schenken.
Jaarlijkse vrijstellingen
Jaarlijks mag je belastingvrij schenken. In 2024 mogen ouders € 6.633 belastingvrij schenken aan kinderen (per kind) en € 2.658 aan kleinkinderen (per kleinkind). Zeker als het vermogen bij leven niet meer opgemaakt wordt (of: zal worden), kan schenken fiscaal een verstandige keuze zijn! Door gebruik te maken van de jaarlijkse vrijstelling kan een deel van de erfenis belastingvrij overgeheveld worden.
Ook kan een schenking in de eerste belastingschijf (€ 0 tot € 152.368) te zijner tijd erfbelasting besparen doordat de erfenis vanwege de eerdere schenking lager uitvalt en hierdoor mogelijk afrekenen tegen een hoger erfbelastingtarief wordt voorkomen. De belastingschijven en -tarieven in de schenk- en erfbelasting zijn namelijk gelijk.
De belastingschijven en tarieven 2024 voor de schenkbelasting en erfbelasting zijn hieronder weergegeven.
partner en (pleeg- Kleinkinderen en Overige personen
of stief)kinderen verdere afstammelingen (broer, zus, vriend)
Waarde schenking
€ 0 – € 152.368 10% 18% 30%
€ 152.368 en meer 20% 36% 40%
Waarde nalatenschap
€ 0 – € 152.368 10% 18% 30%
€ 152.368 en meer 20% 36% 40%
Een voorbeeld ter verduidelijking:
Stel dat een kind in 2024 € 500.000 erft. De vrijstelling voor een kind in de erfbelasting is in 2024 € 25.187. Over het verschil ad. € 474.813 moet erfbelasting betaald worden. Over de eerste € 152.368 is dat 10% en over het meerdere, € 322.445, is dat 20%. In totaal moet dus € 79.726 erfbelasting betaald worden. Als het kind in de jaren ervoor al driemaal een schenking van 125.000 per jaar had ontvangen, dan zou in totaal al ongeveer € 36.000 schenkbelasting betaald zijn en bij overlijden dient over de erfenis nog € 10.000 aan erfbelasting betaald te worden. In totaal is dan circa € 46.000 aan belastingen betaald. Dit is significant minder dan de situatie waarin er niet gedurende drie jaar is geschonken. Het verschil bedraagt maar liefst circa € 34.000.
Tijdig beginnen met schenken zorgt voor een betere benutting van de vrijstellingen en dus lagere heffing over het geheel. Op latere leeftijd wellicht meer schenken dan de vrijstelling, bijvoorbeeld zelfs de volledige eerste schijf van € 152.368 kan zomaar 10%-punt heffing schelen!
Kleinkinderen
Schenken aan kleinkinderen wordt wel eens vergeten. Schenken aan kleinkinderen is ook een mogelijkheid om vermogen belastingvrij / tegen een gunstiger belastingtarief over te hevelen naar de volgende generatie. Daarbij kan de schenking in mindering komen op de verkrijging van het betreffende kind, zodat uiteindelijk per staak evenveel wordt verkregen.
Neefjes, nichtjes of vrienden
Als er geen kinderen zijn, zou ook gedacht kunnen worden aan schenken aan neefjes, nichtjes of vrienden. Dit kan jaarlijks € 2.658 belastingvrij per begunstigde. Hiermee kan al snel 30% erfbelasting bespaard worden als deze perso(o)n(en) anders een erfdeel of legaat krijgen.
Goede doelen
Schenken aan goede doelen kan ook. Als dit een algemeen nut beogende instelling (ANBI) is, dan kunnen de schenkingen aftrekbaar zijn in de aangifte inkomstenbelasting. Bij gewone giften moet je rekening houden met een drempel, afhankelijk van het verzamelinkomen. Bij een zogenaamde periodieke schenking (via een onderhandse overeenkomst) is er geen sprake van een drempel.
Eenmalig verhoogde vrijstelling
Ouders kunnen in plaats van de jaarlijkse vrijstelling aan kinderen eenmalig belastingvrij een hoger bedrag schenken, mits de ontvanger tussen de 18 jaar en 40 jaar is. In 2024 bedraagt dit verhoogde bedrag € 31.813. Voor deze schenking is een aangifte schenkbelasting verplicht, waarbij een beroep wordt gedaan op de vrijstelling.
Papieren schenking (schenkingen onder schuldigerkenningen)
Een andere optie is om op ‘papier’ te schenken. Dit houdt in dat ouders bepalen dat zij een bedrag schuldig zijn aan hun kind, zonder daadwerkelijk dat bedrag over te maken. De schenking op papier kan heel handig zijn als schenkingsinstrument als het vermogen van ouders omvangrijk is, maar minder liquide.
Belangrijk is dat er wel iets aan liquiditeit is. Over de schuld van ouders aan kind(eren) moet jaarlijks namelijk 6% rente betaald worden. Dit bedrag moet ook daadwerkelijk (aan het eind van het jaar) overgemaakt worden naar de kinderen. Het bewijs (bijvoorbeeld een bankafschrift) kan worden opgevraagd door de Belastingdienst. Als niet bewezen kan worden dat de rente daadwerkelijk is betaald, dan wordt de schenking niet als zodanig erkend voor de erfbelasting (met een hogere heffing erfbelasting tot gevolg).
Er zijn diverse mogelijkheden om te schenken op papier. Onderhands of notarieel. Daar informeren wij je graag verder over in een persoonlijk gesprek.
180 dagen
Schenkingen die binnen 180 dagen voor het overlijden van de schenker zijn gedaan, worden door de Belastingdienst beschouwd als een verkrijging krachtens erfrecht. Als een schenking plaatsvindt binnen de reguliere schenkingsvrijstelling of tegen een laag tarief schenkbelasting kan er bij overlijden binnen 180 dagen toch nog tegen het hoge erfbelastingtarief afgerekend moeten worden. Dit is belangrijk om in gedachten te houden bij de timing van het schenken.
Toeslagen
Schenkingen kunnen van invloed zijn op de hoogte van toeslagen die de begunstigde ontvangt. Een schenking leidt namelijk in veel gevallen tot een verhoging van spaargeld en dus box 3 vermogen. Hierdoor kunnen de toeslagen gekort worden. Een schenking kan dan ineens een stuk minder gunstig worden als wordt gekeken over de hele linie.
Herroepelijke schenking
Een herroepelijke schenking kan worden teruggedraaid door de schenker. Voor schenker is dit handig als deze onverhoopt zelf het geld nodig zou hebben. Ook is het handig als middel als de begunstigde het geld dreigt uit te geven aan ‘verkeerde’ dingen. Door een herroepelijke schenking houd je alle opties open, maar het brengt ook een risico met zich mee. De begunstigde moet er altijd rekening mee houden dat hij het geld terug moet geven. Dit kan erg belemmerend werken. Eens gegeven is dus niet altijd gegeven…
Schenk met uitsluiting
Om het vermogen van jouw kind tegen echtscheiding te beschermen, is het verstandig om in de schenkingsovereenkomst een uitsluitingsclausule op te nemen.
Verplichte inbreng in de nalatenschap
Het kan zijn dat aan verschillende begunstigden, die ooit erfgenamen worden, verschillende schenkingen worden gedaan en verschillende bedragen worden geschonken. In dat geval kan in de schenkingsakte worden opgenomen dat de ontvanger van de schenking verplicht is de schenking in te brengen in de nalatenschap. Zo bevoordeel je het ene kind niet ten koste van de anderen.
* tarieven volgens website Belastingdienst d.d. 12 februari 2024
